Prawo wekslowe w procesie restrukturyzacji

To jedna z najstarszych ustaw w polskim porządku prawnym. Prawo wekslowe, bo o nim właśnie mowa, reguluje niezwykle istotne z punktu widzenia obrotu gospodarczego sprawy. Jakie jednak ma ono znaczenie dla procesów restrukturyzacyjnych? Wyjaśniamy najbardziej istotne kwestie.

1. Prawo wekslowe i restrukturyzacja – najważniejsze pojęcia

2. Najważniejsze przepisy

3. Procedura w praktyce

Jak wyjaśnia Kancelaria Restrukturyzacyjna KPR, rola weksla w postępowaniu restrukturyzacyjnym może być zróżnicowana. Wszelkie konkretne ustalenia reguluje Prawo wekslowe, do którego warto zajrzeć, chcąc zgłębić temat. Poniżej rozstrzygamy najważniejsze kwestie w tym temacie.

Prawo wekslowe i restrukturyzacja – najważniejsze pojęcia

Aby dokładnie wyjaśnić wszystkie zależności, trzeba rozpocząć od kilku kluczowych definicji.

• Weksel

Jest to papier wartościowy, rodzaj zabezpieczenia pomiędzy stronami umowy, stosowany w celu podniesienia bezpieczeństwa i wiarygodności umów profesjonalnych. W założeniu ma dawać gwarancję terminowej spłaty zobowiązania przez wystawcę dokumentu lub inną, wskazaną przez niego osobę. Wyróżniamy weksle własne – proste, zawierające bezwarunkowe przyrzeczenie spłaty weksla określonej osobie oraz weksle trasowane, ciągnione, które stają się pełnowartościowe w momencie przyjęcia przez osobę przyjmującą na siebie zobowiązanie zawarte w treści.

• Wystawca weksla

Osoba, która wystawia weksel i zobowiązuje się pokryć sumę wekslową we wskazanym terminie lub poleca zapłatę sumy wekslowej trasatowi.

• Trasat

Podmiot wskazany przez wystawcę do zapłaty w określonym terminie sumy wekslowej.

• Indosant

Osoba zbywająca papier wartościowy.

• Posiadacz weksla

Każda osoba, która dysponuje wekslem i jest w stanie wykazać swoje prawo do niego.

Najważniejsze przepisy

Jak wspomnieliśmy, prawo wekslowe w procesie restrukturyzacji ma bardzo ugruntowane podstawy. W art. 43 wspomnianego aktu prawnego można znaleźć informację, że posiadacz weksla ma prawo do zwrotnego poszukiwania przeciw indosantowi, wystawcy lub innemu dłużnikowi przed terminem płatności weksla w sytuacji, w której:

• otwarta została restrukturyzacja trasata – niezależnie od tego czy przyjął weksel – lub gdy trasat zaprzestał spłacania długów albo też, gdy przeprowadzono z jego majątku bezskuteczną egzekucję,
• otwarto postępowanie restrukturyzacyjne wystawy weksla, co do którego istnieje zakaz przedstawienia.

Warto w tym miejscu podkreślić jeszcze, że cechą charakterystyczną weksla jest fakt, że to zobowiązanie bezwarunkowe. Oznacza to, że sam dokument nie jest powiązany z jakąkolwiek inną czynnością prawną, by wymienić w tym miejscu chociażby umowę kredytu. W praktyce czynność wykupu weksla nie może wiązać się z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków, na przykład z tytułu umowy.

Procedura w praktyce

Zatrzymajmy się na chwile na temacie deklaracji wekslowej. Samo prawo wekslowe nie opisuje bezpośrednio sytuacji, w której względem wystawcy weksla rozpoczęto proces restrukturyzacyjny. Trzeba natomiast zastrzec, że samo otwarcie takiego postępowania nie powoduje z automatu nieważności weksla ani w żaden sposób nie modyfikuje celu zabezpieczenia wierzytelności.

W tym przypadku kluczowe jest ustalenie, czy wierzytelność związana z deklaracją wekslową ma charakter warunkowy czy bezwarunkowy. Jako że zobowiązanie wekslowe, z którym wiąże się proces wydania weksla, może mieć charakter poręczenia:

• w przypadku gdy mamy do czynienia z wekslem i poręczeniem (co reguluje Kodeks cywilny), wierzytelność ma charakter bezwarunkowy, a wierzyciel podlega zaspokojeniu w ramach układu,
• w przypadku weksla in blanco, wierzytelność może mieć charakter warunkowy, dlatego wierzyciel może zostać objęty układem na zasadach ogólnych dopiero po prawidłowym wypełnieniu weksla własnego.